BELAJAR MEMBACA

Proses membaca mempunyai perkaitan yang rapat dengan proses penglihatan di mana lambang, simbol atau tulisan yang dilihat akan ditukarkan kepada persembahan minda yang bermakna. Proses kefahaman membaca pula melibatkan peranan hubungan mata dengan otak yang membantu pembaca untuk memahami bahan bacaan tersebut.

Peranan mata:

        i.            Melihat simbol, lambang dan tulisan pada bahan bacaan.

      ii.            Menukarkan bahan bertulis kepada isyarat dan seterusnya kepada maklumat dengan cara menghantar isyarat tersebut ke otak bagi membentuk makna atau kefahaman.

                                   

Peranan otak:

        i.            Maklumat yang diterima akan dinilai dan ditaksir.

      ii.            Maklumat yang diproses memerlukan tempoh masa yang tertentu bergantung pada jumlah maklumat yang diinginkan.

    iii.            Otak membuat pilihan terhadap maklumat yang diterima.

                                                              

Matlamat belajar membaca pada peringkat awal:

        i.            Memahami bahawa membaca adalah satu proses membuat makna.

v  Memperoleh atau mengekalkan skemata untuk bacaan berdasarkan jangkaan bahawa teks yang dibaca memberikan kesan kepada pembaca.

v  Pembacaan, penulisan dan pencetakan yang dilakukan oleh golongan dewasa terhadap sesuatu yang menarik perhatian mereka menerangkan kepada kanak-kanak bahawa pembacaan ialah pembinaan makna daripada sumber cetakan dan bacaan memberikan keseronokan dan maklumat kepada mereka.

      ii.            Untuk melihat pemerolehan perbendaharaan kata.

v  Melihat pengambilalihan permulaan perbendaharaan kata penglihatan di mana perbendaharaan kata penglihatan ialah perkataan bercetak yang diiktiraf serta merta (tanpa analisis) dalam pelbagai konteks.

v  Satu perbendaharaan kata penglihatan membangun dalam tempoh masa tertentu akibat daripada pelbagai pendedahan kepada perkataan yang dicetak dalam konteks bahasa yang berbeza.

v  Perbendaharaan kata kanak-kanak berkembang secara semula jadi iaitu apabila mereka mendengar atau didedahkan dengan satu-satu perkataan secara berulang-ulang.

v  Menurut Goodman (1988), “The justification for creating contrived stories with highly controlled vocabulary was that the story is a vehicle for teaching words that will eventually be used in reading more realistic, meaningful texts (Goodman et al., 1988)”. Secara justifikasinya, jalan cerita yang sistematik wujud melalui perbendaharaan kata yang tersusun. Hal ini disebabkan penggunaan perbendaharaan kata yang tersusun menjadi panduan kepada kanak-kanak untuk membaca dengan realistik dan memahami makna cerita yang dibaca.

    iii.            Menyeimbangkan penggunaan sistem pemberian isyarat dalam bahasa bertulis bagi mengenal pasti kata-kata sampingan yang tidak dikenali.

                                    

Proses membaca dibahagikan kepada dua proses membaca utama, iaitu:

1.      Proses pengecaman

Ø  Proses pengecaman melibatkan proses pengecaman kata yang berlaku di dalam otak.

Ø  Pengecaman dijalankan berdasarkan kepada kaedah fonetik yang melibatkan penaksiran bunyi yang dibuat oleh satu huruf tertentu atau gabungan huruf.

Ø  Cara pengecaman keseluruhan melibatkan pengecaman secara keseluruhan.

2.      Proses pemahaman

Ø  Proses yang berjalan selepas proses pengecaman bagi memahami makna melalui pengalaman yang diperoleh.

Ø  Proses pembacaan serangkap ayat, frasa dan perkataan melibatkan pengaktifan daya ingatan yang membenarkan pembaca untuk memahami makna melalui pencarian makna atau semantic priming di mana makna perkataan akan disimpan di seluruh otak dalam satu rangkaian.

Ø  Setiap kata mempunyai model minda tersendiri dan kekerapan individu membaca membantu meningkatkan jumlah model mindanya.

Ø  Penemuan perkara baru semasa proses pembacaan akan menyebabkan pembaca bertindak membina model mental berkait dengan perkataan tersebut dengan bantuan model-model yang sedia ada atau skemata pembaca yang sedia ada wujud dalam ingatan pembaca.

  

Teknik membaca dalam belajar membaca:

Teknik membaca terbahagi kepada dua iaitu membaca pantas dan membaca kritis di mana membaca pantas memerlukan seseorang untuk menggunakan teknik skimming dan scanning manakala membaca kritis memerlukan seseorang menggunakan teknik KWLH dan SQ3R.

Teknik membaca pantas:

Teknik skimming dan scanning ini sesuai digunakan untuk pembacaan bahan yang ringkas seperti sesuatu petikan mahu pun bahan bacaan yang lebih panjang seperti buku, jurnal dan majalah. Teknik skimming memperlihatkan mengenai pembacaan sesuatu petikan yang memerlukan pembaca untuk memberikan perhatian kepada idea penting yang terdapat pada setiap perenggan bagi mendapatkan gambaran umum dengan mengabaikan idea-idea khusus. Bagi pembacaan buku pula, perhatian hanya diberikan kepada bahagian tertentu sahaja yang terdapat di dalam buku seperti pengenalan, prakata, isi kandungan, tajuk utama, rumusan pada bab akhir dan rujukan indeks bagi mendapatkan gambaran umum tentang perkara yang dibaca.

            Scanning pula merupakan pembacaan secara cepat bagi mendapatkan maklumat yang khusus dan bukannya bagi mendapatkan gambaran keseluruhan sesuatu bahan bacaan di mana pembacaan melalui cara ini boleh melangkaui bahagian-bahagian tertentu yang difikirkan kurang penting. Ketika pembacaan dijalankan, mata akan digerakkan dari atas ke bawah dengan pantas mengikut muka surat petikan yang dibaca sambil tumpuan diberikan kepada maklumat yang dicari. Namun begitu, bagi konteks pembelajaran kedua-dua teknik ini digunakan bersama di mana skimming digunakan bagi menentukan kesesuaian bahan bacaan dan scanning digunakan bagi mendapatkan maklumat khusus yang dicari.

Teknik membaca dengan kritis:

1.      Teknik KWLH:

Know- apa yang diketahui.

What- apa yang ingin diketahui.

Learned- apa yang telah diketahui

How- bagaimana cara hendak mendapatkan maklumat tambahan bagi pembacaan datang

KWLH ialah satu teknik membaca kritis yang membolehkan pembaca:

Ø  Mengingat dahulu apa yang telah diketahui

Ø  Membayang atau menentukan apa yang ingin diketahui

Ø   Melakukan pembacaan (bahan yang telah dipilih)

Ø  Mengetahui apa yang telah diperoleh dari pembacaan yang baru dilakukan

Ø  Menentukan apa lagi yang perlu diperoleh (sekiranya perlu membuat pembacaan seterusnya)

Ø  Mengaitkan pengetahuan yang sedia ada dengan apa yang dibaca

Ø  Menentukan apa yang telah diperoleh dari pembacaannya

Ø  Menentukan apakah lagi bahan yang perlu dibaca sekiranya ingin mendapat maklumat tambahan

2.      Teknik SQ3R:

SQ3R ialah teknik membaca kritis yang telah diperkenalkan oleh Robinson (1961). Ia merupakan satu kaedah membaca yang memerlukan seseorang mempersoal kesesuaian maklumat yang terdapat dalam suatu bahan yang dibaca dengan tugasan yang perlu diselesaikan.

SQ3R adalah singkatan bagi:

S (survey)          - tinjau

Q (question)       - soal/tanya

R (read)             - baca

R (recite)           - imbas kembali atau nyatakan secara lisan

R (review)          - baca semula

v  Survey (tinjau) ialah langkah membaca untuk mendapatkan gambaran keseluruhan tentang apa yang terkandung di dalam bahan yang dibaca. Ini dilakukan dengan meneliti tajuk besar, tajuk-tajuk kecil, gambar-gambar atau ilustrasi, lakaran grafik, membaca perenggan pengenalan, dan perenggan terakhir di bahagian-bahagian buku atau  teks. Di sini juga pelajar sebenarnya menggunakan teknik membaca pantas iaitu skimming dan scanning.

v  Question (soal atau tanya) ialah langkah yang memerlukan pelajar menyenaraikan satu siri soalan mengenai teks tersebut setelah mendapati teks tersebut berkaitan dengan keperluan tugasannya. Soalan-soalan tersebut menunjukkan keinginan pembaca tentang maklumat yang ingin diperoleh dari bahan tersebut, dan ianya menjadi garis panduan semasa membaca kelak. Pelajar akan cuba mencari jawapan kepada soalan-soalan tersebut.

v  Read (baca) ialah peringkat pelajar sebenarnya membaca bahan atau teks tersebut secara aktif serta mencuba mendapat segala jawapan kepada soalan-soalan yang telah disenaraikannya sebelum ini. Ketika membaca, pelajar mungkin juga akan menyenaraikan soalan-soalan tambahan, berdasarkan perkembangan kefahaman dan keinginannya sepanjang melakukan pembacaan. Pelajar mungkin juga mempersoalkan pendapat atau maklumat yang terdapat yang ditemuinya.

v  Recite (imbas kembali) ialah peringkat yang ketiga. Setelah selesai membaca, pelajar cuba mengingat kembali apa yang telah dibaca dan meneliti segala yang telah diperoleh. Pemilihan maklumat yang sesuai dilakukan dalam konteks tugasannya. Pelajar juga boleh cuba menjawab soalan-soalan yang disenaraikan sebelumnya tanpa merujuk kepada nota atau bahan yang telah dibaca.

v  Review (baca semula) merupakan peringkat terakhir. Pelajar membaca bahagian-bahagian buku atau teks secara berpilih untuk mengesahkan jawapan-jawapan kepada soalan yang dibuatnya di langkah ketiga. Pelajar juga memastikan tiada fakta penting yang tertinggal.

Kemahiran membaca yang betul penting dalam meningkatkan pemahaman dengan lebih berkesan di mana terdapat beberapa teknik yang membantu meningkatkan kemahiran membaca seperti:

1.    Membaca secara BERHATI-HATI

Ø  Beri tumpuan terhadap apa yang dibaca

Ø  Cuba fahami fakta-fakta penting sepenuhnya

Ø  Elakkan gangguan radio dan televisyen

2.    Membaca secara MENYELURUH

Ø  Bacaan hendaklah menyeluruh daripada pengenalan hingga ayat terakhir

Ø  Jangan anggap bahagian pengenalan kurang penting

Ø  Bahagian pengenalan memberi gambaran tentang isi kandungan bab.

3.    Membaca secara BERULANG-ULANG

Ø  Bacaan  berulang membantu mengingat fakta dengan lebih baik

Ø  Isi-isi juga dapat difahami secara mendalam

Ø  Ini dapat mengelakkan daripada tertinggal membaca fakta penting.

4.    Membaca dalam SUASANA yang SELESA

Ø  Lampu hendaklah dipasang dengan terang.

Ø  Suasana tempat membaca hendaklah sunyi dan senyap.

Ø  Udara sekitar mestilah mencukupi

Ø  Suhu bilik sederhana. Tidak terlalu panas dan tidak terlalu sejuk. Jika perlu pasang kipas.

5.    Berasa dalam KEADAAN selesa

Ø  Duduk dengan betul

Ø   Pastikan tidak demam, pening, selesema dan sebagainya.

Ø  Jangan berbaring ketika membaca. seseorang itu mungkin tertidur atau mengantuk.

6.    Baca secara PERPERINGKAT

Ø  Peringkat permulaan : baca sekali imbas untuk mendapatkan isi keseluruhan.

Ø  Peringkat seterusnya : membaca isi untuk mendapatkan maklumat (pada peringkat ini teknik mengingat dan menulis nota digunakan).

7.    Cuba BENTUK SOALAN ketika membaca

Ø  Gunakan kaedah 1 husband 6 wives.

Ø  Dengan membentuk soalan, seseorang akan lebih ingat isi yang dibaca.

8.    CATATKAN isi yang dibaca

Ø  Dengan mencatat, seseorang pelajar dapat menggunakan tiga kaedah sekali gus: membaca, mencatat, mengingat.

Ø  Ketika mencatat pelajar akan berfikir “Apakah yang perlu dicatat?” Ingatan pelajar menjadi lebih tajam.

9.     Gunakan BAHAN PEMBELAJARAN LAIN ketika membaca

Ø  Pastikan pen, highlighter, kamus, penanda buku ada di sisi.

Ø  Tandakan isi-isi penting dengan highlighter.

Ø  Gunakan kamus untuk mencari perbendaharaan kata yang sukar.

Ø  Gunakan penanda buku untuk merujuk semula sesuatu bahagian.

Ø  Gunakan pen untuk menulis isi-isi penting.